Misschien zou het goed zijn als de roman ‘Prophet Song’ van de Ierse schrijver Paul Lynch verplichte lesstof wordt in het middelbaar onderwijs van Nederland (en daarbuiten, in Duitsland bijvoorbeeld). Misschien zou elke Nederlander, van jong tot oud, de opdracht moeten krijgen dit boek (geïnspireerd op de tragedie Ilan Kurdi en de burgeroorlog in Syrië) te lezen. Misschien zouden de voorzitters van de Eerste en Tweede Kamer elke vergadering moeten beginnen met het staande voorlezen van enkele passages of een enkel hoofdstuk uit Prophet Song, bekroond met de Booker Prize 2023. Ja misschien… Het zal er niet van komen, ik weet het. Maar het zou er wel eens toe kunnen leiden dat bij volgende verkiezingen minder stemgerechtigden in Nederland volslagen hersenloos en gewetenloos het rode potlood hanteren. Je stemt niet op fascistoïde figuren en belagers van de Grondwet! Nationalisme dient zijn grenzen te kennen. Ter Apel is óók Nederland. Ilan Kurdi is óók Ter Apel.
En slappeling Pieter Omtzigt: Als anderen van de Dom springen dan hoef jij dat toch ook niet te doen? Ondanks de verkiezingswinst van Wilders had jij je van hem kunnen, nee: moeten, blijven distantiëren. Nederland op slot? Geen enkele asielzoeker meer toelaten? Nul?! Het is volslagen apekool. Het is gemene retoriek. Manna voor ongeletterden. Het kan verdragen-technisch niet eens. De kruidendokter Wilders is al jaren en jaren doorgedraaid in zijn fanatisme. Ga met zo iemand niet aan tafel zitten. Tenzij je ook van jezelf vindt dat je een katholieke gluipkop bent. Nee Omtzigt, een beetje ruggengraad heb je niet. Dat is wel gebleken. Zwabberen, noemen we dat. En ondertussen verlegen in de lens kijken. Je bent op z’n vriendelijkst een weifelaar uit de provincie. Geen man van statuur. Het wachten is op de uittocht van je fractieleden. En daarna het verder decimeren van je partij. Bontenbal en het CDA lachen je vierkant uit. Je bent even ongeschikt voor het leiderschap van het oude CDA gebleken als Mona uit Volendam. Wat aan je onderzoekswerk overigens niks af doet. Wie Orban, Le Pen, Meloni en Wilders normaliseert, corrumpeert de vrijheid, zeg ik Rob Jetten van D66 na.
In het licht van Prophet Song en het 2-jarige Koerdisch-Syrische vluchtelingetje Ilan (Aylan) Kurdi (inspiratiebron dus voor Lynch) is de operette rond de afvallige sociaaldemocraat Plasterk een beschamende vertoning van fantoompijn en de verrechtste indoctrinatie dat vluchtelingen overal de schuld van zijn. Alsof Ilan Kurdi uit Kobani – Lees ook het adembenemende boek ‘De zussen van Kobani’, twee verzetsheldinnen tot in hun dood – alsof Ilan Kurdi niet symbool staat voor wat de medemens tot vluchteling maakt. En hoe onbarmhartig de vlucht voor terreur met gifgas kan aflopen. Het beeld van Ilan Kurdi ging in 2015 de hele wereld over. Het beeld van dat 2-jarige onschuldige kind uit Koerdisch Syrië, van wie het leven nog moest beginnen, maar dat samen met zijn moeder verdronk in een poging aan een burgeroorlog (gelijk Gaza en Oekraïne) te ontsnappen. Het jongetje spoelde aan op de Turkse kust. De golven klotsten tegen het lijkje aan. De fotografen waren er als de kippen bij. Rood truitje, blauwe broek, blauwe sportschoenen. De kleuter lag op zijn buikje in het wassende water. De foto ging de hele wereld over. En de hele wereld was voor even geschokt. Voor even, nee niet voor lang.
In hetzelfde jaar (2015) verdronk ook een tante van Helin in de Turkse wateren op zoek naar veiligheid. Het laatste sprankje hoop bleek tevergeefs. Die tante had een godsvermogen voor haar verdrinkingsdood betaald. Verdrinken voor de ogen van je eigen kinderen. Vandaag liet Helin mij een oude klassenfoto zien. Wie van haar klasgenootjes had de burgeroorlog in Syrië niét overleefd? Had beter kunnen vragen: wie wél. Liefdevol ging de wijsvinger van Helin over de gezichten. De meeste elfjarigen dood, ook de tweeling in het midden van de foto. Aan Wilders de vraag of hij ooit twee seconden heeft gekeken naar de foto van Ilan Kurdi. En zo ja of het hem iets deed. De man is het slachtoffer van zichzelf. Ooit gaat hij dood. Ooit sterft hij hopelijk een natuurlijke dood. Maar hoeveel tranen zullen er worden gelaten? De man leeft in zijn eigen wereld. Hij heeft de wereld niet begrepen. Een wereld van leegte omgeeft hem. Hij van het vijandsbeeld. De lege huls. En dus Omtzigt: stop met die hele santenkraam bij Pasterk. Kijk in Enschede even een paar meter over de grens.
Deze week stemde de Eerste Kamer vóór de Spreidingswet van een VVD-staatssecretaris die een onverschrokken volhouder bleek. De laatste der Mohikanen zogezegd. Uitgestorven ras. De gepassioneerde man met het hart op de goeie plek verdient een standbeeld. Het is van een politieke actieradius zoals we die in Den Haag eigenlijk al niet meer kennen. Bravo Eric! Bevlogenheid maken we zelden of nooit meer mee. De uitkomst gold, met steun van de VVD van Edith Schippers, als een daverende verrassing voor de buitenwacht. En dat terwijl die wet een, op rechtvaardigheid berustende, louter eerlijke verdeling van de asielzoekers over alle gemeenten beoogt. Met al zijn mogelijke feilen. Maar een streven naar werkbaarheid. Gerechtigheid ook. De burgemeesters en veiligheidsregio’s juichten, Wilders twitterde duivels ‘Mijn hemel’, de man moet eigenlijk een doodzielig verschijnsel zijn. Om het over snotneus Dilan, Omtzigt en de al dan niet sopraan Carolien maar niet te hebben. In de NRC werden ze terecht weggezet als drie politieke amateurs en onbenullen. Slippendragers van Het Kwaad. Wie Wilders normaliseert, corrumpeert de vrijheid. Het laat zich raden dat Mark Rutte de opstelling van de VVD-fractie in de Eerste Kamer met een telefoontje naar Edith Schippers heeft georkestreerd, en misschien zelfs wel heeft gesommeerd. Geen coulance met de nieuwe partijleider en haar wapperende manen. Een in zichzelf verdwaald huppelkutje slechts. Dat de fractie van de VVD in de Eerste Kamer de Spreidingswet over de streep ging trekken, zou al langer in zeer kleine VVD-kring bekend zijn. Och, arme en zielige Dilan. Ken toch ook je eigen grenzen en beperkingen, meisje.
De voormalige Koerdisch-Turkse bootvluchtelinge lijkt binnen de VVD alleen nog slechts het hoofd boven water te kunnen houden – hoe toepasselijk in het licht van de asielvlucht – met de hulp van de rijke ondernemers die haar hebben ingekapseld en als versiering gebruiken op affiches en binnen de kolommen van hun smoezelige lijfblad De Telegraaf. Ilan Kurdi. Iconisch geworden. Zijn foto vertelt het verhaal. Zoals ook de foto van ‘Het meisje in het geel’ een verhaal (Gaza) vertelt. Kinderen als de grootste slachtoffers van een wereld die bezig is zichzelf op te blazen. De zelfvernietiging. Vluchten? Dat doe je alleen als je ten einde raad bent. Dat doe je alleen als je geen andere uitweg meer weet. Lees ook ‘De bijenhouder van Aleppo’. Lees! Afghanistan, lees over de verschrikkingen daar. Lees ‘De zussen van Kobani’. Lees, voordat ook in Nederland tot boekverbranding wordt overgegaan door het gepeupel. Vluchten doe je alleen als er in je eigen land niets meer van je overgebleven is. Je geeft je over aan het lot. Dwangwet, Wilders? Elke wet is gebaseerd op dwang, beste kerel, daar is een wet nu eenmaal wet voor, dat had jij zoetjesaan toch wel mogen weten! Je manipuleert al jaren en jaren op ziekelijke wijze de Nederlandse samenleving met ophitsing. Je zet bevolkingsgroepen tegen elkaar op, als levensvervulling. Misschien wel als het leven je verder weinig te bieden heeft dan hetze. Ik ben meelij met jouw armoe.
Hoe gevaarlijk kan het worden met radicalen aan de macht vol leugenachtige onheilsprofeten! Hoe gevaarlijk kan het worden als bijvoorbeeld een Pieter Omtzigt doorgaat met de huidige formatiepogingen en een verdere verrechtsing activeert? Dan kan het heel gevaarlijk worden. En onbegrijpelijk zijn fractiegenoten met toch deugdelijke cv’s. Wie Wilders normaliseert, corrumpeert de vrijheid. En het recht van vluchtelingen op leven. Hoe gevaarlijk kan een knieval voor een splijtzwam zijn?! Maar hopelijk nog net even niet zo gevaarlijk als in Duitsland. Daar vonden de AfD (Alternative für Deutschland), de rechtsradicalen en de ondernemers van het groot kapitaal elkaar in Postdam aan een meertje, wat in alles deed denken aan de Tweede Wereldoorlog, aan Adolf Eichmann, aan hun trawanten, en aan de voorprogrammering van de vernietiging van de joden. In Potsdam werd pas geleden een masterplan, jawel zeg, een masterplan besproken om miljoenen mensen uit Duitsland te deporteren naar andere continenten, zoals Afrika. Het ging om het deporteren van asielzoekers, vluchtelingen met een verblijfsvergunning en in Duitsland geboren en getogen personen met een linkse oriëntatie. Ik kijk onder het op tikken van deze regels met een schuin oog naar de foto van Ilan Kurdi en de roman ‘Prophet Song’ van de Ierse auteur Paul Lynch. Ter nagedachtenis aan Ilan Kurdi opdat we hem nooit zullen vergeten. Een masterplein voor deportaties in het Duitse Potsdam aan een meertje besproken, om Duitsland slechts van ‘goede’ Duitsers te voorzien zoals Hitler met Eichmann regisseerde. Het zal er nooit van komen, zullen we maar hopen. Maar toch! Een terminale wereld. Hebben we wel eens goed naar de hooligans gekeken, naar de gebivakmutsten? Pietertje Omtzigt maakt zich er alleen maar druk om als het met Oud & Nieuw om vuurwerk gaat. Pietertje heeft de sleutel naar een fatsoenlijk Nederland in handen, maar beseft hij dat wel?! Nee, ik vrees van niet.
Vele tienduizenden en nog eens tienduizenden Duitsers in protest tegen de AfD en zijn bruine gespuis thans de straat op. In Keulen, in Leipzig, in Hamburg, in München en elders. Leipzig kan demonstreren. Ik herinner me 1989 en de aanloop naar de val van de Muur. Leipzig, ik was er bij in 1989. Een beetje houvast. Verdere pogingen in Duitsland om de AfD zo snel mogelijk als staatsgevaarlijk te verbieden. Maar ook daar in Duitsland een onvoorstelbare hersenloosheid waar het gaat om het achter rechtsextremistische querulanten aan hobbelen. Egoïsme met een misplaatst gevoel van superioriteit. Moge het partijcongres van de VVD volgende week zaterdag in Noordwijkerhout een overwinning opleveren voor Ed Nijpels, Jan van Zanen, Frans Weisglas, Mark Rutte, Jozias van Aartsen, Eric van der Burg en al die andere zuivere liberalen met eerbiediging voor de democratische rechtsstaat. Moge de bikkelharde, niets en niemand ontziende ondernemers het onderspit delven. Moge de beschaving zegevieren. Moge de foto van Ilan Kurdi de VVD brengen bij waar het écht om draait in het leven. Eric van der Burg is zijn partij erin voorgegaan.
Misschien kan de heer WA ook een duit in het zakje doen op Koningsdag. Maar misschien kunnen poppenkastspelers nauwelijks meer spelen buiten de poppenkast. Begreep dat zijn vrouw pas geleden tot de sprekers behoorde op een symposium over armoede. Ze sprak alsof ze er alles van af wist. Het lukte haar om rond te komen met een salarisverhoging van een halve ton per jaar. Nu nog een blauwe envelop bij haar op de deurmat, zullen we maar zeggen. Een overgrote meerderheid in de Nederlandse politiek is daar nu voorstander van. Eindelijk. De Oranjes die belasting gaan betalen. Zo eigentijds! Rutte staat liever nog even op de rem. Het uitrekenen van een belastingaanslag noemde hij deze week ‘complex’. Natuurlijk, te complex, en dan laat je alles gewoon bij het oude, en wordt het nog complexer. Op Koningsdag bezoekt de operettefamilie de gemeente Emmen. Die trok 1.5 miljoen voor het dagje uit, maar de kosten zijn met 800.000 al opgelopen tot 2.3 miljoen. Emmen maakt zich geen zorgen. Het rekent op een massale toestroom van toeristen na Koningsdag. Het lijkt de Floriade wel.
Ach, het is maar een tip van iemand die de Oranjes graag ziet gaan: als ze op Koningsdag dan toch in Emmen zijn, even met de koninklijke bus een paar kilometer doorrijden naar Ter Apel. Niet van tevoren aankondigen. Nee onverwachts een ritje naar Ter Apel. Zelf van dichtbij zien wat daar voor treurnis gaande is. Ik zeg het omdat ik het met eigen ogen heb waargenomen. Even Ter Apel. Geen autoriteiten mee. Ook geen Maxima. Alsjeblieft niet nee. Hooguit de burgemeester van Ter Apel en Eric van der Burg. En in Ter Apel signeert WA de roman ‘Prophet Song’ van Paul Lynch en onthult hij een klein kunstwerk ter nagedachtenis aan Ilan Kurdi en al die andere slachtoffers en slachtoffertjes van vluchten voor oorlog en barbarij. En misschien dat tegen die tijd Timmermans (of Aboutaleb) tot een op fatsoen gebouwd minderheidskabinet probeert te komen voor een weer tot rede gekomen Nederland.
****
Met zijn gezicht naar beneden in het zand,
als het symbool van de vergeefse vlucht naar de vrijheid
Beriwan Avci
Het is me uit het hart gegrepen, de herinnering aan Alan Kurdi. Die herinnering zal nooit vervagen. Ik heb Alan altijd als een symbool gezien. Want ik weet zeker dat zijn verdrinkingsdood een blijvende boodschap inhoudt voor de hele wereld. Ik vergelijk het met een fles, met daarin een briefje, dat aanspoelt op het strand. De boodschap voor westerse landen dat geen enkele vluchteling zijn moederland verlaat als hij niet één en al wanhoop is. Vluchten doe je met gevaar voor eigen leven. Het beeld van de peuter Alan drukt de westerse wereld met zijn neus op de bikkelharde feiten. Het is een heel confronterend beeld. Ik herinner me dat dit beeld mij in shock bracht toen ik het voor het eerst op sociale media zag. Alle mensen op school in Gaziantep waren erover aan het praten. Liggend op zijn buik, het maakte heel veel indruk. Ik geloof dat als iemand een kind in zo’n situatie ziet, dit een gevoel oproept van intens verdriet. Het is ook hartverscheurend. Tegen die tijd, 2015, waren al duizenden kinderen omgekomen langs dezelfde gevaarlijke route naar Europa, niet gedood door de gruwelijke burgeroorlog in Syrië dan wel verdronken op zee. Duizenden anderen zouden in de jaren die volgden blijven sterven. Het was een foto van een Koerdi in sportschoenen, een blauwe korte broek en een rood T-shirt, met zijn gezicht naar beneden in het zand, die de aandacht van het publiek trok en een diepe emotionele reactie over de hele wereld teweegbracht. Het beeld was pijnlijk ontroerend maar niet gruwelijk; het gezicht van het kind was onzichtbaar en zijn houding deed denken aan slaap in plaats van aan de dood. Kleine Alan Kurdi, met zijn gezicht naar beneden in het zand. Klein. Alleen. Levenloos. Ik vind heel opmerkelijk in positieve zin dat een Ierse schrijver ónze’ Alan Kuri als uitgangspunt heeft genomen voor zijn roman. Want Alan Kudi heeft een boodschap voor alle gemeenschappen. De prijs van de onverschilligheid van onze leiders voor het lijden van vluchtelingen was duidelijk zichtbaar en de schrikreacties waren wijdverbreid; Hoe had Alan kunnen verdrinken? Waar was de menselijkheid van onze regeringen? Nergens! Die was in geen velden of wegen te bekennen. Diep in ons achterhoofd wisten we allemaal dat alleen geluk betekende dat Alan niet onze eigen peuter of broer was. Dat zou nooit genoeg zijn. Kinderen zoals Alan sterven nog steeds. In feite lijkt 2024 het dodelijkste jaar ooit te worden voor mensen die wanhopig op zoek zijn naar veiligheid in Europa. Maar hun dood is anoniem. Uit het oog en uit het hart.
Beriwan Avci is een Koerdisch Turkse die tot de vriendenkring is gaan behoren via de taalcoaching. Ze woont nu twee jaar in Nederland.
Hallo Johan!
Wat een indringende blog heb je geplaatst op jouw site. Met ook sterke tekst van Beriwan. De fractiegenoten van NSC hebben inderdaad de sleutel in handen of er zo’n extreemrechts kabinet komt. Van Omtzigt zal het niet komen: slappe knieën. Een minderheidskabinet zie ik niet zitten. Misschien al eerder gezegd. Alle leden van de Kamer hebben een eed op de grondwet afgelegd. Waarom er dan bij de informatie eindeloos over praten? Voermans had toch al aan Omtzigt een lijstje gegeven welke punten uit het programma van de PVV in strijd zijn met grondwet en verdragen? Zoiets kan je in een paar uur bespreken. Bevreemdend was gisteren het gesprek tussen Plasterk en WA. Zal zonder twijfel op verzoek van WA hebben plaatsgevonden. En dat terwijl de koning nu geen enkele rol meer speelt bij de (in)formatie. Plasterk schoffeert hiermede ook de Tweede Kamer. Er was een motie van Timmermans en Ouwehand om de Kamer over de voortgang te informeren.
Jan van Ewijk.
****
Dag Johan,
ik heb je blog met ook de bijdrage van Beriwan gelezen en ben onder de indruk. Dat laat ik je weten, en we spreken elkaar gauw weer bij de koffie.
Jan van den Heuvel.
