Je zou het bijna vergeten maar ook nog goeie zachte heelmeesters, te lezen bij Abraham Verghese

Hi Charles.

We hopen dat je het in Portugal zeer naar je zin hebt en dat je er geniet van een rijk en aromatisch leven. Het kan haast niet anders dan dat je pootjebadend deze septembermaand doorkomt. Blijf nog maar even weg, het is hier politiek verzuipen, aan pompen komen we niet meer toe. De arme Johan Remkes is nu met een paar sloffen sigaretten en een krat jenever in hemdsmouwen de Hilversumse hei op. Kees van Kooten wordt 80 en heeft van zich laten horen. Hij vat de clowns van het Binnenhof in één woord samen: gestumper. Druk met zichzelf en het eigen (partij)gelijk. De Nederlandse politiek loopt op zijn laatste benen. Wat is dat toch met figuren als Rutte (landelijk waarderingscijfer laatstelijk gepeild een 5), Kaag (waarderingscijfer 4,4), Hoekstra (waarderingscijfer nog net een 5), Bijleveld (maar beter niet gepeild) en ga zo nog maar even door, een hele waslijst! Ze verzuipen in hun eigen obsessie voor hun werk. Als ze geïnterrumpeerd worden staan ze te hakkelen en te stuntelen en vliegen de papieren en de spiekbriefjes van links naar rechts over het katheder. Geen enkele afstand tot de partij en de roem die snel verbleekt. Weggezogen van de maatschappij als was hier de beste stofzuiger aan het werk. Die lui proppen 48 uur in een etmaal met hun honger naar macht en belangrijkheid. Eigenlijk heel tragisch en sneu. Zie de warrige Bijleveld afgelopen week. Is het geldingsdrang? Er bleef niets van het mensje over. Is het een volkomen uit de hand gelopen narcisme? Zijn die nog wel eens thuis en lezen die nog wel eens een boek? Is het een gevoel van onmisbaarheid en daardoor overal brokken maken? Waar is de relativering, de zelfrelativering, de gezonde zelfspot? Hier verder alles goed. Al was Ellen even naar het ziekenhuis afgelopen dinsdag met vermoedens van een ontsteking. Ze dreigde geopereerd te moeten worden. Ambulance en gedoe. Geschrokken buren. Maar het bleek geen abces te zijn. Onderzoek door twee ervaren verpleegkundigen, daarna een ‘gewone’ dokter, en tenslotte een chirurg. We lieten er geen gras over groeien. Geen abces. Loos alarm, zullen we maar zeggen. De geleerden zijn het er nog steeds niet over eens wat het wél geweest is. Ik kreeg mijn muze gelukkig weer per ambulance mee terug naar de Zonzijde die zijn naam de laatste dagen weer volop eer aan doet. Lezen bij koffie, thee of een glaasje in de tuin.

Geen abces dus , maar wat het wel met Ellen geweest is weet niemand. Ze had ook geen koorts. Haar eetlust bleef uitstekend. Niet echt pijn en nu intussen al helemaal niet meer. Alsof de duvel er mee speelde, was Diana voor een paar dagen weg. Zij ging als laatste vakantieganger naar ons familiehotel in Zuid-Limburg. We hebben Diana daar met rust gelaten. Die liep in een winterjas achter een gids aan door de grotten van Valkenburg. Ze bezocht ook vrienden in Heerlen en zag verlate winkelstraten door (corona) faillissementen. Ze kreeg pas over het ziekenhuisbezoek iets te horen toen ze hier terug was aan het front. Toen het in het ziekenhuis allemaal bleek mee te vallen met Ellen maakte ik er maar een grapje van. De opluchting. ‘Ellen, iedereen om je heen een paar dagen weg deze weken, jij dacht natuurlijk: ook ik er even tussenuit, desnoods naar het Antonius in Leidsche Rijn.’ Er verscheen een glimlach op het gezicht van de schone slaapster terwijl ze daar in Kamer 1 van de Spoedeisende Hulp lag te wachten op de ambulance die haar weer naar huis terug zou brengen. Enkele dagen met Ellen nodig gehad om van de schrik te bekomen. Samen de klok rond geslapen, een paar keer. Ondertussen worstelden Kaag en Bijleveld zich door de debatten over Afghanistan en bleef de Tweede Kamer ze onder schot houden. Voor die twee is er nu een weekje vrij gekomen voor een zonnige vakantie in een hotel in Kabul met gezellig Talibanpersoneel.

Kreeg van Moni uit Valkenburg, eigenlijk moet ik Margraten zeggen, pas geleden een verschrikkelijk mooi boek mee, een vuistdikke pil. De Statenbijbel van de uitgestreken Marnix van Rij is er niks bij. Heb je dat hoofd wel eens gezien, dat hoofd van Marnix van Rij? Er klopt iets niet met dat hoofd. Griezelig vroom en uitgestreken. Maar goed, dat boek. De Heelmeesters is de titel, onthouden!, en het verhaal heeft me volledig bij de lurven. Het boek pakt je op en neemt je mee naar Ethiopië. Abraham Verghese is de auteur, een beroemde arts, met ouders uit India die later naar het Ethiopië van de, een hele mond vol, ‘Keizerlijke Majesteit de Keizer’ Haile Selassi verhuisden. zoals zoveel machthebbers een idioot van een kerel die Haile Selassie die volledig de weg kwijt was – als hij 1 van zijn 26 Rolls Roycen had verkocht zouden alle ondervoede kinderen van Ethiopië voor twee maanden te eten hebben gehad. In Ethiopië werd Abraham Verghese onder dramatische omstandigheden geboren en groeide hij op alvorens naar Amerika te emigreren. Hij is van Stanford en werkte jaren en jaren in probleemwijken. Deze arts, van 1947, publiceert geregeld in de New York Times en in de New Yorker. De Heelmeesters is zijn eerste roman. Waanzinnig goed. Een aanrader dus. Het boek gaat over de tweelingbroers Marion en Shiva. Hun moeder, een non uit Madras in India en verpleegster in een missiehospitaal in Ethiopië, sterft in het kraambed. Niemand wist dat ze zwanger was, ook de vermoedelijke vader niet, de Britse chirurg Stone. Die probeert als een bezetene Mary Joseph Praise te redden, maar als zij onder zijn handen sterft slaat hij hysterisch van verdriet op de vlucht. Marion en Shiva groeien op in het Ethiopië van de jaren zeventig met revoluties en straatgeweld. Prachtig beschreven allemaal, alle personages komen fantastisch tot leven, heel indrukwekkend, en zet het boek maar gerust op je lijstje voor Sinterklaas of je kerstdagen. Die zijn er eerder dan je denkt. In het tuincentrum zijn ze al ruimte aan het maken voor de kerstversiering. Hoorde ik van Elly Wolf. Die zag in het tuincentrum al de eerste herdertjes en een sneeuwlandschap bij buiten twintig graden boven nul.

En de Nederlandse politiek, ons zo geliefde onderwerp bij een borrel met een nootje? Het is één en al circus in Den Haag. Rutte III maakt er een nog grotere bende van dan al het geval was. Rutte zelf en de zijspan Broekers-Knol zijn nog zo’n beetje de enigen van de oorspronkelijke club. En Hugo natuurlijk. Hugo blijft vaccineren. Blijf nog maar even weg kortom. De van ambitie en baantjes bezeten Kaag (maar even ter herinnering een 4,4 als landelijk waarderingscijfer) kreeg volkomen terecht een breed gedragen motie van afkeuring aan haar in Dreft gewassen slipje en is afgetreden als minister van buitenlandse zaken die namens de weinig standvastige Nederlandse Leeuw hoofdverantwoordelijk was voor de enorme evacuatiechaos met doden en alle verdere denkbare tragedie in Kabul. Deze politieke veelvraat kon weinig anders. In mei walgde ze nog van het feit dat Rutte zelf een motie van afkeuring tegen onze Alzheimer-premier schouderophalend naast zich neerlegde. Nu overkwam haar ook zoiets en moest ze wel. Laksheid komt voor de val. Afghanistan, wegkijken en traagheid in besluitvorming, bah. Het spelen met mensenlevens.

Kaag, een waardeloze minister van buitenlandse zaken in een crisissituatie die zijn weerga nauwelijks kende. Eerlijk is eerlijk: Kaag nam wel de ellende rond onder meer de tolken in Afghanistan over van haar voorganger, de VVD’er Blok. Zo heette hij toch, Blok, Stef Blok? Keurige ambtenaar, het prototype van een klerk. Was hij niet overwerkt? Maar Kaag faalde met al haar dedain. Kaag dus minister áf. Rutte reageerde zoals alleen Rutte kan. Met tekst waarvoor hij zijn fietspomp uit de schuur tevoorschijn haalde. Het vertrek van Kaag als minister was een ramp voor Nederland, kakelde Pinokkio. Het is allemaal toneel. Een slechte voorstelling die het niet haalt bij cabaretier Theo Maassen die in Haarlem werd onderbroken door de politie. Het nieuwe theatertje De Liefde daar zat tjokvol. Wat ze op het circuit van Zandvoort mogen, mogen wij ook dachten ze even verderop in Haarlem. Maar Maassen is niet van koninklijke bloede. De Liefde kreeg een boete. De bezoekers betalen die met elkaar. De wappies voelden weer wat wind in de zeilen. De dansleraar Willem Engel heeft weer munitie voor een paar rechtszaken.

Ook de omhoog gevallen moeder van het CDA liep tegen de lamp en incasseerde een Kamermeerderheid voor een motie van afkeuring. Maar Ank Bijleveld blijft met een betonplaat voor haar harses op haar post. Met waarschijnlijk de gedachte dat het CDA, met nu nog vijf zetels, wel tegen een stootje kan in het stemhokje. Tijd zoetjesaan voor een buitenparlementair kabinet. Alle politici van VVD, D66 en CDA terug in hun hok. Of voor Rutte, Kaag en Hoekstra een functie elders. Misschien heeft Pieter Omtzigt een suggestie. Ergens in de IJmond bijvoorbeeld, bij Tata. Dat zou misschien nog wel het beste zijn. Het leek Youp van ’t Hek wel wat om Bijleveld lobbyist te maken voor de wapenindustrie of iets transparants op een onderzeeër. Opmerkelijk dat in de nabeschouwingen Kaag lof krijgt voor haar beslissing om met een staart tussen de benen het kabinet te verlaten. Zo werkt dat dus. Maar Kaag liep zich al een paar maanden dagelijks te verontschuldigen voor iets dat ze de dag ervoor had gedaan. Of had nagelaten in al haar eigen drukte. Niet één maar alle sporen bijster. En wie heeft het nog over dat vliegtuig op de luchthaven van Afghanistan en over die arme stakkers die zich probeerden vast te klampen aan de romp? Die beelden van de evacuaties, Miss Saigon in Kabul, ik zal het nooit meer vergeten. De Taliban hebben de vrouwen en meisjes van Afghanistan weer teruggebracht in de Middeleeuwen. We hebben Afghanistan verraden. Mogen we ons aanrekenen. Hoeveel achtergebleven tolken zullen nog leven? Tijdens afgrijselijk straatrumoer in De Harskamp over de opvang van Afghaanse vluchtelingen waren onze koning en koningin in Griekenland bezig aan hun zesde week vakantie, schrijft royaltyverslaggeefster Kysia Hekster deze week in haar memoires. Zes weken in hun speedboot, geen haan die ernaar kraait. Voor het ondergelopen Valkenburg was nauwelijks tijd. Weer wel daags erna voor een fotosessie. De verslaggeefster volgde het koningspaar vele jaren achteren. Ze vertelt over de grenzeloze infantiliteit van ons volk. De mensen vallen stil zodra het koningspaar over de drempel stapt. Ook om de slechtste grappen van de koning wordt nog overdreven gelachen. Heel beschamend allemaal. Jeuk en natte nekharen. Kromme tenen. Ik hoor het Hester zeggen. Mijn familie riep vroeger altijd dat Juliana en Bernhard zo eenvoudig waren gebleven. En jullie dom, dacht ik dan. Jaarsalaris koning in 2022 een miljoen. Lust u nog spruitjes? Inhalige bliksem. Moest onwillekeurig aan Haile Selassi denken.

Afghanistan. Nazi-leuzen in De Harskamp tegen de komst van vluchtelingen. Dat alles is veel belangrijker en erger dan het Huis van Oranje-Nassau en mevrouw Kaag. Ik zou maar liever blijven inzoomen op wat ze op haar geweten heeft. Derksen en Gijp krijgen misschien bij Talpa een eigen dagelijkse talkshow als tegenhanger van al die talkshows van de NPO en Jinek die qua kijkcijfers al wekenlang niet meer bij de eerste tien komen. Goeie zet van Talpa. Kan er weer eens gelachen worden. Reden om de tv niet te laten weghalen door een opkoper. Derksen en Gijp nemen geen blad voor de mond. Ze serveren iedereen af die daarom vraagt. Hun Oranjezomer haalde met humor, kwinkslagen en relativering dagelijks 850.000 kijkers, waar de zeurderige NPO en Jenek al blij zijn als ze in de buurt van de 500.000 komen. Nederland is allang het coronageblaat zat met al die zelfbenoemde deskundigen. Ook Buitenhof begint te vervelen. Het is allemaal veel te serieus en veel te hoogdravend. Derksen, Gijp en Wilfred hebben begrepen hoe je vandaag de dag televisie maakt. Ik hoor trouwens net dat ook Bijleveld haar ministerschap neerlegt. Onder druk van haar eigen partijtop. Van Marnix van Rij en zo. Die zag aankomen dat er alleen nog maar een Kamerzetel overbleef voor Hoekstra. De eenmansfractie CDA. Die malle Bijleveld had niet in de gaten dat Kaag ging aftreden. Heel Nederland wist dat dit te gebeuren stond behalve Ank Bijleveld. Over politieke antenne gesproken. Het CDA dat zijn kompas kwijt is. Een politiek commentator had het over een kleuterklas. Partij in ontbinding. Partij waaruit het politiek instinct is verdwenen. Net een congres achter de rug maar niemand die Bijleveld even iets influisterde. Gekapseisde christendemocraten.

De grootste tot dusver onderbelichte gotspe: enkele maanden geleden trad de gouverneur van Limburg, een zekere Bovens, ook CDA, het kan niet missen natuurlijk, af omdat hij mede verantwoordelijk was geweest voor, of in elk geval weet had gehad van, malversaties waarover NRC uitvoerig berichtte. Het bekende handjeklap in Limburg bij schemer met CDA’ers. Nu moest er ergens in Nederland, ik ben even kwijt waar, een waarnemend burgemeester komen en het CDA was aan zet. En wie heeft het CDA uit de hoge hoed getoverd? Inderdaad, die griezel van een Theo Bovens die niet bleek te deugen of in elk geval alle schijn tegen had. Ik heb het even opgezocht, het is Enschede waar Theo Bovens per helikopter en in carnavalstenue landt. Woont Pieter Omtzigt niet in Enschede? Die zal zijn hoofd wel weer schudden. De zoveelste poets die het tot op de draad versleten CDA hem bakt. Hoe kun je in je eigen val lopen CDA? Nou zo! De christendemocraten als de winkelstraten van Heerlen: troosteloos en failliet. Valt Bovens naar Enschede onder het Oude Testament of het Nieuwe Testamant van de Bestuurscultuur? Minister van binnenlandse zaken over de benoeming van Bovens boos op de commissaris van de koning in Overijssel, en omgekeerd die weer boos op de minister. Maar wat maakt het uit, een waarnemend burgemeester die een paar integriteitskwesties achter zich aan sleept. Het kan allemaal in het huidige Nederland dat zichzelf allang niet meer serieus neemt. Of was het vroeger al net zo? Misschien duikt Ank Bijleveld straks wel op in Enschede. Het CDA moet toch wat met die vrouw. Het zal de koning worst wezen en geef hem eens ongelijk, hij is er voor de leuke dingen, en op staatskosten natuurlijk. Zwaar bestaan. Ook het middagje racecircuit Zandvoort heeft hij weer gratis en voor niks binnen. Voor Prinsjesdag volgende week is zijn rijtoer door Den Haag komen te vervallen. Te veel onderdanen die een glimp van ‘m wilden opvangen. Ach ja.

Laat ons er maar om lachen. Ook jij vanuit Portugal. Ik had het van de week weer eens aan de stok met enkele zorginstanties. Het moest weer eens helemaal anders. Doodmoe word je daarvan. Het doet aan al die hopeloze onderwijsvernieuwingen denken die ons land bijkans ongeletterd hebben gemaakt. Waar is de relativering gebleven, de zelfrelativering, de gezonde zelfspot? Was ik zelf vroeger anders? Niet veel anders nee. Een beetje anders, niet alles ter meerdere eer en glorie van mezelf. Anders ja. En als mantelzorger moet je al helemaal het betrekkelijke van heel veel dingen inzien en waken voor doordraven. Tijd nemen voor een boek. De Heelmeesters. Een zoon die diep moest graven in het zo korte leven van zijn moeder die tijdens zijn geboorte stierf in Addis Abeba. Een boek met gelaagdheden. Het leven is gaten dichten. Daar heb je geen metaforen voor nodig. Geografie bepaalt je lot. Dat valt heel duidelijk in De Heelmeesters te lezen. Die geografie en de coördinaten die naar Kabul wezen bepaalden ook het ministerslot voor Kaag en Bijleveld. Onafwendbaar. In je tuin gaat alles goed. Maar de natuur loopt terug. Ook de bloemen in je pot verliezen hun glans. Maar ik houd ze in de gaten. André Hazes junior heeft een burn-out schreeuwen de sociale media van de daken. Maar junior kan op zijn familie reken. Tante Els voorop. Gooi in Portugal nog maar een paar sardientjes op het vuur. Je zult zien, al voordat je terug bent maakt niemand meer een woord vuil aan het ministerschap van Kaag en Bijleveld. Over en sluiten. Het politieke kerkhof ligt vol in blinde ambitie gesneuvelde partijhelden. Rutte fietst er elke zondag langs en eet zijn appeltje.